Brokoli, Brokoli lahanagillerden karnabaharın yakın akrabasıdır. Brokolinin anavatanı İtalyadır. "Broccolo" İtalyancada lahana filizi anlamına gelmektedir. Romalı yazar Plinius'un yazılarında ve Apicius'un yemek kitabında brokoli lahana benzeri bir bitki olarak tarif edilir. Yakınçağ Avrupasında egzotik bir bitki olarak görülürdü. ABD'ye 20. Yüzyılın ilk yarısında İtalyan göçmenler tarafından götürülmüştür. Brokolinin memleketimize girmesi ise daha birkaç yıl öncesine dayanır.

Brokoli içerdiği maddeler açısından insan sağlığına çok faydalıdır. Brokoli de bulunan "izotiyosiyanatlar" birçok kansertürüyle savaşta önemli bir etken maddedir. Bu grubun özelliği sülfür bileşiklerinden oluşmasıdır. Yani brokoliyi haşlasanız bile bu aktif maddelerin etkinliği kaybolmaz. İzotiyosiyanatların karaciğerdeki bazı enzimler üzerine etkisi, gıdalarla veya başka bir yolla aldığımız kansorejen maddelerin hücrenin genetik şifresi olan DNA'ya zarar vermesini engellediği düşünülüyor. DNA'nın hasar görmesi durumunun çoğunlukla kanser oluşumuyla sonuçlandığı bilimsel bir gerçektir. Kanserlerin görünümü de aynen karnabahar ve brokoliye benzer. Hatta bu durum patoloji kitaplarında ‘karnabahar tarzı büyüme' diye geçer.

Brokoli zengin bir C vitamini kaynağıdır. C vitamini kanserle savaştaki etkisi neredeyse şüphesiz bir antioksidandır. Yine brokoli kanserle savaşta en az C vitamini kadar etkili olan A vitaminini de bolca içeriyor. Ayrıca, kansere karşı koruyucu özelliği oldukça yüksek iki mineral olan, çinko ve selenyumu da içeriyor. Selenyum, mineraller arasında kanserle savaşta en güçlüsüdür. Hatta o kadar güçlüdür ki bir dönem kanser hastalarında selenyum tabletleri kullanımı çok popüler olmuştur.

Brokoli iki özelliği birlikte gösterir. Birincisi bağışıklık sistemini güçlendirmesi, ikincisi ise antibiyotik özelliğe sahip olmasıdır. Güçlü bir bağışıklık sistemi enfeksiyonlara karşı daha fazla direnç demektir. Oysa antibiyotikler bağışıklık sistemimizi zayıflatırlar. Bu nedenle antibiyotik kullananlar tedaviyi vitaminlerle destekleyerek ya da sağlıklı ve dengeli beslenip bağışıklık sistemlerini güçlendirmeye çalışırlar. Ancak alınan antibiyotiklerin çoğunun bağırsak florasını etkilediğinden vitaminlerin, kofaktörlerin, minerallerin ve besinlerden gelen bazı etkin maddelerin emilmesine engel olabilmektedirler. Brokoli bağışıklık sistemini güçlendirmekte ve içerdiği pseudoantibiyotik özellikli etkin maddelerle prostatitis'e karşı etkin rol oynamaktadır.

Brokoli ayrıca iyi bir kalsiyum ve folikasit kaynağıdır. Folik asit bağışıklık sistemi için oldukça gereklidir. Çünkü akyuvar üretimi için kemik iliğinde daha yapım aşamasında kesinlikle bulunması gereken bir vitamindir. Folik asit eksikliğinde kansızlığın yanı sıra bağışıklık zayıflığı meydana gelir. Güçlü bir bağışıklık sistemi, kanserden korunmak için ilk kalkandır vücudumuzda.

Brokoli içeriğindeki bitkisel lif kabızlığı engelleyerek kronik kabızlığa bağlı uzun vadedeki kalın bağırsak kanseri oluşum riskini en aza indiriyor. Bunu gıdalardaki kanser yapıcı maddelerin bağırsak duvarına temasını engelleyerek yapıyor. Bu nedenle bu sebzeden azami ölçüde faydalanmak için kürler halinde tüketmek yerine yemeklerle birlikte, özellikle et yemeklerinin yanında tüketmek gerekiyor.

Brokoli sebzesinde bulunan güçlü antioksidan ve antikanserojen özelliklere sahip Sulforaphane maddesi brokoli filizinde çok daha yoğun olarak bulunur. 1997 yılında Johns Hopkins Üniversitesi'nde yapılan çalışmalar brokolinin tohumdan yeni çıkan 3-4 günlük filizlerin sulforafan bakımından erişkin sebzeye göre 50 kat daha yoğun olduğunu ortaya koymuştur. Yani bir tutam brokoli filizi yemek yaklaşık 2.5 kilo yetişkin brokoli sebzesi yemeye eşdeğerdir. Daha sonra dünyanın birçok saygın üniversitelerinde yapılan araştırmalar bu tezi teyit etmiştir.

Brokoli filizi ve sulforafan bağışıklık sistemimizin kanserlerle mücadele eden mekanizmaları üzerinde etkili olduğu için tüm kanser türleri üzerine de etkilidir. Ancak en etkili olduğu türler Meme, Kolon, Prostat, Mesane, Pankreas ve Akciğer kanserleridir. Sulforafa'nın bilinen hiçbir yan etkisi yoktur. Kemoterapinin aksine normal hücreler üzerinde zararlı bir etkisi yoktur.

Her gün brokoli yemeği yemek veya haşlayıp suyunu içmek elbette sıkıcı olabilir ama özellikle mevsiminde bu sebzeyi her yemeğin yanında garnitür olarak sofraya koyma alışkanlığını kazanmak çok önemli. Hafifçe haşlanan brokolinin üzerinde sızma zeytinyağı ve limon suyu gezdirip her yemeğin yanında biraz yemek, o gün vücudumuza aldığımız gıdalardaki kansorejen maddelerin etkisini azaltmaya yardımcı olacaktır.

100 gr. Çiğ brokolinin besin içeriği: 34 kalori; 2,9 gr. Karbonhidrat; 0,2 gr. Yağ; 0 kolesterol; yüksek oranda lif; 76 mgr. Fosfor; 2,5 gr. Protein 100 mgr. Kalsiyum; 0,8 mgr. Demir; 336 mgr. Potasyum; 24 mgr. Magnezyum; 0,6 mgr. Çinko; 0.10 mgr. B1 vitamini; 0.20 mgr.; 10 mgr. Sodyum B2 vitamini; 87 mgr. C vitamini; 1.3 mgr. E vitamini ve azımsanamayacak oranda A vitamini kaynağı olan beta karoten.