Brokoli Bitkisi, lahanagiller familyasından, özellikle karnabahara benzerliği ile dikkat çeken, küçük, yeşil renkli, yumrular hâlinde olan, haşlanarak yemeği
yapılan bir sebzedir. Brokoli,
lahana, Brüksel
lahanası karnabahar, ile aynı aileden olan, kalın ve etli
çiçek yaprakları yenir. Çiğ veya haşlanarak da tüketilen, brokolinin sağlık
açısından çok fazla yararı bulunur. Brokoli bitkisi yüksek seviyelerde diyet lifi ve vitaminler içeren bir besin kaynağıdır.
Beta karoten açısından oldukça
zengin olduğunu belirten uzmanlar brokolinin sık sık tüketilmesini, hatta
suyunun bile içilmesinin çok yararlı olacağını söylemektedir. Beta karoten kuvvetli
bir kanser savaşçısı olması nedeniyle yemek borusu, mide, bağırsak, gibi kanser
türlerini engellemek mümkün olur.
İtalya’yla özdeşleşmiş bir sebze çeşidi olan Brokoli
Bitkisi eski bir yemek kitabının metinlerinde lahanaya benzeyen bir bitki olarak
tarif edildiği bu bitkinin, brokoli olduğu sanılmaktadır. Egzotik bir bitki olarak görülen brokoli bitkisinin
dünya genelinde tanınması 20. Yüzyılın başlarında olmuştur. İtalyan göçmenler ABD’de bu bitkinin
tanınmasını sağlamışlardır. İtalya tarafından tanıtılması nedeniyle, sebzenin Akdeniz
sebzesi olduğu söylenir. Yani Akdeniz ya da benzeri iklimlerde yetişebilir.
Türkiye’de ise Samsun Bafra Ovası’nda yetiştiriciliği yapılır.
Brokoli bitkisinin İtalya asıllı
olmasına karşılık, 2008 verilerine göre en çok Çin’de üretimi yapılmıştır. Çin’i, Hindistan ve ABD takip ediyor. Serin
iklimler de yetişen brokoli bitkisi
insan vücudundaki demir ve mineral eksikliğini giderir.
Brokoli Bitkisi Oluşumu: Brokoli bitkisinin gövde yapısı 50-90 cm arası
uzunluğa ulaşır. Brokolinin olgunlaşması sırasında ortasında, ortalama 120 gr kadar
ağırlığı olan bir baş meydana gelir. Bu baş kesilir, yapraklardan çıkan
filizler hızla gelişip, üzerinde yeşil çiçek tomurcukları olan etli sürgünler
oluşturur. Ama oluşan bu başlar, daha önce oluşan baştan küçüktür ve ortalama
olarak 30 gram gelir.
Brokolinin Bitkisinin Yararı: Brokoli doğru pişirildiği zaman içindeki vitamin ve mineraller kaybolmaz.
Bu vitamin ve mineral kaybına uğramayan brokoli bitkisinden vücuda sağlanan
faydalar:
- Hücre doğal yapı ve işleyişini korur.
- Kanser gibi yayılmaya müsait hastalıklı hücrelerin
yapısını iyileştirip yayılmayı önler. Bundan dolayı brokoli bitkisinin faydaları
üzerine yapılan araştırmalar, kanserle ilgili çalışmalarla beraber yürütülür.
- Kalıcı hale gelebilecek enfeksiyonlara karşı korur.
- bağımsız radikaller ile devamlı savaş halinde olarak
kişiyi hastalığa karşı korur.
- Detoks etkisi yaratarak toksinlerden temizler.
- Lifli bir sebze olduğu için; diyet programlarında da zayıflamak
için kullanılır.
- Kolesterol seviyelerinde pozitif olarak gelişme
gösterir.
- Bağırsak hareketlerini düzenler ve kabızlığı önler.
- İçindeki A ve C vitaminleri nedeniyle kalp hastalıkları
için koruyucu tesir gösterir.
Demir ve Folik asit zengini olduğundan kansızlığa iyi
gelir. Hamile kadınların sık olarak tüketmesi iyi olur.
Brokoli Bitkisi Çeşitleri: brokolinin toplam
sekiz türü vardır. Bu türlerin mevsim ve olgunlaşma süreçleri aşağıda
belirtilmiştir.
- Yeşil Dük: İlkbahar ve sonbahar mevsimleri
içinde yetiştirilmesi için uygun olur. Bu türün olgunlaşması için tahminen 50
gün süre gereklidir.
- Sultan: 60 günde sürede olgunluğa
erişir. Sonbahar ayı, sultan brokoli için uygun bir mevsimdir. Ayrıca son baharda
görülen hava değişimleri içinde dayanıklıdır.
- Yeşil Yükleyici: 64 günde
olgunlaşır. Ürün
için sonbahar en uygundur.
- Pinnacle: yine 64 günde olgunlaşan bir
sonbahar türüdür. Küçük bir tesbih tanesi büyüklüğü vardır.
- Ninja: 86 günde olgunlaşır. İlkbahar
ve sonbahar mevsimlerine uygun bir çeşittir.
- Arcadia: 86 günde sürede olgunluğa
erişir. Bahar mevsimlerine uygun bir çeşittir.
- Emperor: 65 gün içerisinde olur.
İlkbahar ve sonbahar mevsimlerine uygundur.
- Yeşil Kemer: 67 günlük sürede olgunlaşan bir
çeşittir. Sonbahar ürünüdür. Kısa sapı ve büyük bir başı vardır.